Zachęcamy do lektury obszernych fragmentów artykułu doktora Josepha Mercoli na temat najnowszych doniesień dotyczących jelit oraz ich wpływu na zdrowie człowieka:


Jelita. Twój drugi mózg?

Coraz częściej mówi się, że przewód pokarmowy jest jednym z najbardziej złożonych mikrobiologicznych systemów na Ziemi, a jego wpływ na nasze zdrowie i psychikę jest tak duży, że nazywany jest „drugim mózgiem”.

Mikrobiom naszych jelit tworzy prawie 100 trylionów bakterii, grzybów, wirusów i innych mikroorganizmów. Postęp naukowy jasno pokazuje, że organizmy te odgrywają ważną rolę w naszym zdrowiu, zarówno psychicznym, jak i fizycznym.

Zdrowie psychiczne jest zakorzenione w zdrowych jelitach

Rzeczywiście, związek między jelitami, a zdrowiem psychicznym wydaje się być tak silny, że niektórzy rokują, że pewnego dnia probiotyki mogą zastąpić leki przeciwdepresyjne.

Z artykułu opublikowanego w wydaniu „Biological Psychiatry” (1) z czerwca 2013 r., wynika, że dzięki zastosowaniu pewnych probiotyków, mogą zostać wyeliminowane nawet ciężkie i przewlekłe problemy ze zdrowiem psychicznym, w tym Zespół Stresu Pourazowego.

Autorzy wskazują na dwa szczepy bakterii działające uspokajająco, częściowo poprzez tłumienie hormonów stresu. Są to Lactobacillus helveticus i Bifdobacterium longum. W chwili obecnej bada się również inne szczepy bakterii, które mogą mieć podobne działanie.

Twój drugi mózg

Ludzkie jelito wyposażone jest w 200 milionów neuronów. Jest to odpowiednik mózgu kota lub psa. Jeśli te zwierzęta uważane są za inteligentne, dlaczego nie myśleć tak o naszych jelitach? Znajduje się w nich prawie 100 bilionów mikroorganizmów, które wpływają praktycznie na wszystkie funkcje naszego ciała, od biologicznych do emocjonalnych.

Górny mózg (głowa) jest domem dla twojego centralnego układu nerwowego, natomiast jelito mieści tzw. jelitowy układ nerwowy. Te dwa układy nerwowe: centralny układ nerwowy w mózgu i jelitowy układ nerwowy w jelitach, są w ciągłej komunikacji - łączy je nerw błędny.

Nerw błędny jest dziesiątym nerwem czaszkowym i najdłuższym nerwem w twoim ciele, rozciągającym się przez szyję aż do twojego brzucha (2). Jest to najbardziej złożony układ włókien czuciowych i motorycznych w naszym ciele.

Mózg i jelito używają do komunikacji tych samych neuroprzekaźników. Jednym z nich jest serotonina - związek neurochemiczny związany z kontrolą nastroju. Są jednak pewne różnice w działaniu serotoniny w mózgu i jelitach.

W mózgu sygnały serotoninowe wywołują stan dobrego samopoczucia, natomiast w jelitach - gdzie produkuje się 95 procent serotoniny - wyznaczają tempo pasażu jelit oraz regulują działanie układu odpornościowego.

Co ciekawe, serotonina jelitowa działa nie tylko na przewód pokarmowy, ale jest także uwalniana do krwiobiegu, działając tym samym na mózg, szczególnie na podwzgórze, które bierze udział w regulacji emocji.

Chociaż wiemy, że jelito i mózg komunikują się przez nerw błędny, naukowcy dopiero niedawno zdali sobie sprawę, że serotonina jelitowa reguluje emocje w sposób bardziej złożony niż wcześniej sądzono. Oznacza to, że nasze emocje mogą wpływać na nasze jelita, jednak również jelita mogą mieć ogromny wpływ na naszą psychikę.

Gdy linia mózg-jelita jest zakłócona

Ciekawe wnioski wyciągnęli naukowcy badając osoby z zespołem jelita drażliwego (IBS), który dotyka 1 na 10 osób. IBS charakteryzuje się trudnościami w trawieniu oraz silnymi bólami brzucha. Dzieje się tak pomimo faktu, że badania nie wykazują organicznego uszkodzenia układu pokarmowego.

Jedna z teorii zakłada, że ​​IBS jest zakorzeniony w dysfunkcjonalnym przepływie informacji między przewodem pokarmowym a mózgiem. Jednak co może powodować te problemy z komunikacją? Problem może powstawać w ścianie jelita. IBS jest zatem wynikiem błędnej komunikacji między powierzchnią śluzówki jelit a nerwami.

Badania pokazują, że u pacjentów z IBS nerwy w jelitach są znacznie bardziej aktywne niż u osób zdrowych, co doprowadziło naukowców do wniosku, że cierpienie pacjentów z IBS wynika z nadwrażliwości układu nerwowego.

Inni naukowcy zauważyli, że częstą przyczyną IBS jest stres lub uraz emocjonalny. W łagodzeniu nadmiernej czujności układu nerwowego i złagodzeniu bólu może pomóc np. hipnoza lub akupunktura.

Dr Zhi-yun Bo, lekarz tradycyjnej medycyny chińskiej, specjalizujący się w akupunkturze jamy brzusznej (3), leczy różne schorzenia, zarówno fizyczne, jak i psychiczne (np. ostry ból, przewlekłe choroby, depresja), przez zastosowanie igieł do akupunktury tylko w specyficznych obszarach brzucha.

Układ odpornościowy w jelitach

Oprócz trawienia pokarmu i umożliwienia organizmowi wydobywania z niego energii (bez bakterii byłoby to niemożliwe), bakterie jelitowe dokonują również selekcji tego, co jest trujące lub zdrowe, mają również kluczowy wpływ na układ odpornościowy. To właśnie one przesyłają mu niezbędne informacje.

Okazuje się, że ekspozycja na wiele różnych bakterii pomaga układowi odpornościowemu zachować czujność i faktycznie optymalizuje jego funkcje. Kolonizacja bakteryjna zaczyna się od momentu urodzenia dziecka, zatem stosowanie antybiotyków przez matkę lub dziecko, poród przez cesarskie cięcie, karmienie butelką zamiast karmienia piersią i nadmierna higiena mogą upośledzać funkcje immunologiczne dziecka.

Naukowcy odkryli również, że ludzi można podzielić na trzy enterotypy (4) czyli trzy różne grupy, z których każda ma inny skład mikrobiomu jelitowego. Różnica między nimi polega na zdolności do przekształcania żywności w energię. Wszystkie trzy grupy produkują witaminy, lecz w różnym stopniu.
Co ciekawe, przynależność do grupy nie jest związana z miejscem zamieszkania, narodowością, rasą, płcią lub wiekiem. Na rodzaj enterotypu może mieć jednak wpływ nasza dieta.

W przyszłości naukowcy mają nadzieję określić, w jaki sposób różne bakterie wpływają na zdrowie i rozwijanie się chorób. Już teraz zidentyfikowali bakterie, które wydają się predysponować ludzi do takich stanów, jak otyłość, cukrzyca typu 2, choroby wątroby i choroby układu krążenia.

Dane eksperymentalne pokazują również, że różne mikroflory jelitowe mogą mieć decydujący wpływ na lepsze lub gorsze stany psychiczne człowieka, wykazano również, że probiotyki osłabiają reaktywność emocjonalną, zmniejszając skutki stresu.

Optymalizacja flory jelitowej może być jedną z najważniejszych strategii zapobiegania chorobom

Wszystkie te informacje powinny naprawdę przekonać do tego, że optymalizacja flory jelitowej ma kluczowe znaczenie dla dobrego zdrowia i samopoczucia. Zasiedlenie jelita dobroczynnymi bakteriami ma zasadnicze znaczenie dla utrzymania właściwej równowagi, ponieważ pożyteczne bakterie pomagają kontrolować patogenne drobnoustroje i grzyby; uniemożliwiając im przejęcie kontroli nad organizmem.

Regularne spożywanie tradycyjnie fermentowanej i hodowanej żywności jest najłatwiejszym, najbardziej skutecznym i najtańszym sposobem wspierania mikrobiomu jelit.

Zdrowe wybory to m.in. lassi (indyjski napój jogurtowy, tradycyjnie spożywany przed kolacją), sfermentowana trawa z kefirem lub jogurtem, natto (fermentowana soja) kiszona kapusta i ogórki, pikle.

Chociaż nie jestem głównym zwolennikiem przyjmowania wielu suplementów (ponieważ uważam, że większość składników odżywczych musi pochodzić z pożywienia), probiotyki stanowią wyjątek - jeśli nie je się regularnie sfermentowanej żywności. Ważne jest również, aby unikać pożywienia, o którym wiadomo, że zakłóca lub zabija mikrobiom, w tym:

Antybiotyki, o ile nie jest to absolutnie konieczne (i kiedy to robisz, jedz sfermentowaną żywność i / probiotyki).
Konwencjonalnie hodowane mięso i inne produkty pochodzenia zwierzęcego (naszpikowane antybiotykami), a także ziarna modyfikowane genetycznie i/ lub traktowane glifosatem, który również niszczy florę bakteryjną .
Przetworzona żywność (ponieważ nadmierne cukry karmią bakterie chorobotwórcze).
Woda chlorowana i / lub fluorowana.
Mydło antybakteryjne i produkty zawierające triklosan.

Źródło: Your Gut is Your Second Brain / www.mercola.com

(1) Biological Psychiatry November 15, 2013; 74(10): 720-726

(2) Medscape, Vagus Nerve Anatomy

(3) Acupuncture Today September 2009; 10(09)

(4) Nature May 12, 2011; 473: 174–180